Naar een rechtvaardig pensioenstelsel
Actuariële billijkheid wordt beschouwd als een belangrijk aspect van een rechtvaardig pensioenstelsel en kan worden opgevat als 'gelijke behandeling voor gelijke risico's' (Landes 2015). In een actuarieel billijk pensioenstelsel zijn de bijdragen van een individu (plus rente) in proportie met de verwachte tijdsduur waarin ze zullen worden genoten, dat wil zeggen de levensverwachting van het individu. Bij een uniforme wettelijke pensioenleeftijd hebben hoofdarbeiders meer baat bij het pensioenstelsel dan handarbeiders, omdat zij een langere levensverwachting hebben. Een uniforme wettelijke pensioenleeftijd doet dus geen recht aan de sociaal zeer ongelijk verdeelde levenskansen en is niet actuarieel billijk. Aanpassing van premies en uitkeringen aan verschillen in levensverwachting zou herverdeling naar een actuarieel billijk tweede-pijler pensioenbeleid kunnen bewerkstelligen. Dit artikel stelt een mechanisme voor waarmee dit zou kunnen worden bereikt.
Een manier om pensioenbeleid actuarieel billijk te maken, is door middel van vervroegde uittredingsregelingen. Deze regelingen impliceren veelal dat de vervroegd uitgetreden werknemer een lager pensioeninkomen zal krijgen. Sommige Europese landen bieden mogelijkheden voor vervroegde uittreding voor werknemers in specifieke categorieën van zware beroepen. Het concept ‘zwaar beroep’ is echter vaak niet duidelijk afgebakend en wordt willekeurig toegepast. Het onderzoek waarop dit artikel is gebaseerd, had tot doel een objectieve methode te ontwikkelen om actuarieel billijke pensioenleeftijden te bepalen door de levensverwachting naar beroepsklasse te kwantificeren. Door vervolgens deze beroepsklasse-specifieke levensverwachting te koppelen aan de pensioenopbouw zou de actuariële billijkheid van een pensioenstelsel kunnen worden verbeterd. Werknemers in beroepsklassen met een kortere levensverwachting kunnen dan worden gefaciliteerd om eerder met pensioen te gaan door hun pensioenopbouw aan te passen. Zij leveren dan geen pensioeninkomen in na hun pensionering.
Lees het hele artikel verder onder Download.