Zelfreflectie is essentieel voor goed toezicht

Blog •

Toezichthouden en verantwoording afleggen wordt steeds uitdagender door de complexiteit van de wereld waarin we leven. De maatschappij verlangt daarnaast ook nog eens volledige zekerheid. Het gevolg is dat we worden opgezadeld met een oerwoud aan regels en gedragscodes.

Zelfreflectie is essentieel voor goed toezicht

In het FD van 10 november 2017 reageerde Pamela Boumeester op een eerder gepubliceerd artikel met de titel ‘Zelfoverschatting en kennisgebrek hinderen goed toezicht’. In het artikel wordt gepleit voor meer regels en een strakker curriculum voor mensen in toezichthoudende functies. Boumeester is juist van mening dat de belangrijkste eigenschap van een toezichthouder een rechte rug is en dat meer regels en een strakker curriculum tekortschietend toezicht niet oplost. Sterker, het wordt volgens haar juist veroorzaakt door een gebrekkige selectie en onvoldoende impulsen om verantwoording af te leggen.


In mijn eigen toezichtspraktijk, waar ik aan beide kanten van de tafel zit, ervaar ik de drang naar het produceren van veel dikke rapporten. Voor een deel komt dat voort uit de wens om ervoor te zorgen dat alles gemeld is wat voor de toezichthouder maar enigszins van belang kan zijn. En dat is, in de huidige tsunami van regels, veel. Vaak veel te veel.

Dat gaat alleen goed als er tijd vrijgemaakt wordt voor het afleggen van verantwoording over hoe je dat gedaan hebt.

De consequentie is dat je als leverancier van informatie niet alles wat jezelf relevant vindt aan de toezichthouder kan melden. Met als gevolg dat je zelf een selectie moet maken van welke zaken wel en niet gemeld worden, en in welke mate van detail. Dat gaat alleen goed als er tijd vrijgemaakt wordt voor het afleggen van verantwoording over hoe je dat gedaan hebt. Hoe heb je getracht de ontvanger mee te nemen in je gedachten en reflecties? Heb je nagedacht welk gesprek zij aan de hand van jouw notitie moeten gaan voeren? En heb je achteraf getoetst of dat ook werkelijk gebeurd is?


Actuarissen zijn leveranciers van belangrijke informatie. Door een brug te slaan naar de praktijk en vorm te geven aan de vereiste zelfreflectie, die nodig is om de kwaliteit van het toezicht te verbeteren, kunnen wij een deel van het kompas voor goed toezicht vormgeven.

Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

Sabijn Timmers - Janssen MBA

Bestuurder Finance, Risk en IT at Pensioenfonds Rail & Openbaar Vervoer