Solidariteit als injectie tegen het wantrouwen

Kennisbank •

In de Schuman Verklaring van 9 mei 1950 werd gesteld dat het verenigd Europa moest worden opgebouwd door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een ‘feitelijke solidariteit’ als uitgangspunt diende te worden genomen. Toen tijdens de financiële crisis een verzoek om hulp van Griekenland kwam...

Solidariteit als injectie tegen het wantrouwen

…reageerde Nederland echter eerst negatief. Ook in het begin van de coronacrisis wilde Nederland geen echte financiële hulp beloven en begonnen Rutte en Hoekstra te steggelen over het gebrek aan handhaving van de begrotingsregels in Zuid-Europa. Hoewel Nederland later wel over de brug kwam, hebben de kille reacties de reputatie van Nederland geen goed gedaan, want Nederland heeft zelf altijd van de Europese integratie geprofiteerd. Wat kan solidariteit voor de Europese Unie betekenen?


In het Europa van na de Tweede Wereldoorlog draaide het, op basis van respect voor de rechten van de mens, in hoofdzaak om twee projecten. In de eerste plaats moest het afgelopen zijn met honger en angst.

Hiervoor werd de welvaartsstaat opgebouwd, met voldoende voedsel (landbouw en visserij), bescherming en verzorging van de wieg tot het graf voor alle burgers van de natiestaat. Er waren mogelijkheden voor herverdeling van rijkdom uit naam van solidariteit op basis van de gemeenschappelijke geschiedenis van de burgers van de natiestaat. In de tweede plaats moest het afgelopen zijn met extreem nationalisme, discriminatie en bloedige oorlogen. Hiervoor werd het project van de Europese integratie gestart. Waar in het eerste project het accent meer lag op bescherming, stonden in het tweede project vooral marktwerking en open grenzen centraal.


Lees het hele artikel verder onder Download.

Over de auteur

Prof. dr. Jan Willem Sap

is hoogleraar Europees recht aan de Open Universiteit en universitair hoofddocent Europees recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.