Pensioenakkoord alleen houdbaar bij bredere risicodeling

Kennisbank •
Prof. dr. Paul de Beer, Prof. dr. Coen Teulings, Prof. dr. Arnout Boot

De pensioenpremies kunnen fors lager als de werkenden meedelen in de beleggingsrisico’s. Voorwaarde is wel dat de pensioenpremies variabel worden. Dit is de kern van het voorstel dat wij recentelijk in ESB (Boot et al. 2020a) hebben gelanceerd.

Pensioenakkoord alleen houdbaar bij bredere risicodeling

In het nieuwe contract van het Pensioenakkoord1 komen beleggingsrisico’s louter voor rekening van de koopkracht tijdens de pensioenfase van de levensloop, omdat alleen de pensioenen worden aangepast en niet de premies. Het vastzetten van de premie is echter
een doodlopende weg. Het maakt het stelsel erg duur. Je bent gedwongen te behoudend te beleggen omdat anders pensioenrealisaties veel te volatiel worden. Zoals wij in dit artikel betogen kan met een bredere spreiding van risico’s een aanzienlijke welvaartswinst
worden behaald, en over de gehele levensloop zijn alle generaties beter af.


Er speelt meer. In Nederland hebben we zwaar ingezet op kapitaaldekking. Dat is alleen dan voordeliger dan omslag als het (projectie)-rendement boven de nominale groeivoet uitkomt. Met de ongetwijfeld langdurig lage risicovrije rente kom je niet ver. Dat betekent dat kapitaaldekking niet voordelig is als er (voornamelijk) risicovrij wordt belegd. Een kapitaal gedekt stelsel heeft alleen zin als er voldoende risicodragend wordt belegd. Alleen dan kan het projectierendement uitkomen boven de nominale groeivoet.