3 is voldoende!

Blog •

Pensioenfondsen berekenen ieders verwacht, goedweer en slechtweer pensioen. Dit gebeurt nu op basis van 2.000 economische scenario’s. En binnenkort zelfs op 10.000 scenario’s. Dit maakt pensioen duur en complex. 3 scenario’s is goedkoper en beter uitlegbaar.

3 is voldoende!

Sinds 2019 kennen we de zogenaamde uniforme rekenmethodiek voor pensioencommunicatie. Alle pensioenuitvoerders rekenen ieders individuele pensioen uit op basis van 2.000 voorgeschreven economische scenario’s. Hieruit selecteren ze vervolgens drie getallen: verwacht, goedweer en slechtweer pensioen. Die getallen zien deelnemers vervolgens terug in de pensioencommunicatie.

De voorgeschreven economische scenario’s zijn per 2020 aangepast en de gevolgen zijn groot. Zag een deelnemer in 2019 een verwacht pensioen van bijvoorbeeld €4.050 per jaar, begin 2020 is dit €4.370. 8% hoger dus, terwijl de economische verwachtingen pessimistischer zijn en de rente historisch laag is. Hadden we niet een lager pensioen verwacht? Hoe moet een deelnemer dit begrijpen?

Communicatie van getallen die zelfs voor een actuaris nauwelijks te bevatten zijn.

Een andere aanpassing is het aantal scenario’s: van 2.000 naar 10.000. In bovenstaand voorbeeld geeft dit een 0,5% hoger verwacht pensioen. Hoewel de impact van meer scenario’s op de uitkomst gering is, zijn de gevolgen voor de uitvoering van pensioen groot. Langere rekentijd, hogere kosten en dus een lager pensioen.


Wat schiet de deelnemer hiermee op? Communicatie van getallen die zelfs voor een actuaris nauwelijks te bevatten zijn. Bovendien een erg dure vorm van communicatie qua uitvoering. We zijn als sector in een valkuil gelopen. Er is sprake van verkeerd modelgebruik. Niet ieder model is overal voor geschikt. En ingewikkeldere modellen en meer scenario’s zijn niet altijd beter.


Voor pensioencommunicatie zijn 3 scenario’s voldoende. Wat is je pensioen bijvoorbeeld bij 3% rendement? En bij 1% en 5%? Deze pensioenuitkomsten zijn makkelijker op waarde te schatten, eenvoudiger te berekenen en dus een stuk goedkoper, waardoor er ook nog eens meer pensioen overblijft. Waar wachten we nog op 😉?!


Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

Agnes Joseph AAG

Actuaris AG en ALM-adviseur bij Achmea. Daarnaast pensioenfondsbestuurder, docent en lid van de Commissie Actuariaat van de Pensioenfederatie.