Verander de spelregels niet tijdens de wedstrijd

Blog •

Sinds de invoering van de Wet verbeterde premieregeling (Wvp, 1 september 2016) bestaat er een optie om te kiezen voor een dalende uitkering.

Verander de spelregels niet tijdens de wedstrijd

In het nieuwe pensioenstelsel blijft deze mogelijkheid bestaan in de flexibele premieregeling en biedt de solidaire regeling een vergelijkbare mogelijkheid maar dan in de vorm van een opslag op het projectierendement. Door gebruik te maken van een daling of een hoger projectierendement wordt een voorschot genomen op te behalen rendementen en kan de initiële uitkering hoger starten. Wanneer hiervoor wordt gekozen, loopt de deelnemer wel het risico dat de uitkering daalt bij tegenvallende rendementen.

Het afgelopen jaar daalden deze uitkeringen echter niet door tegenvallende beleggingen maar door een misschien wel onbedoelde wettelijke regel. Een risico waar deelnemers niet voor zijn gewaarschuwd. Voor ingegane pensioenen voelt het naar mijn gevoel alsof de spelregels tijdens de wedstijd zijn veranderd.

Voor ingegane pensioenen voelt het naar mijn gevoel alsof de spelregels tijdens de wedstijd zijn veranderd.

De Wvp en Wtp schrijft voor wat de maximale hoogte mag zijn van de daling of de toeslag. De hoogte van de daling of de opslag mag niet meer zijn dan 35% van het verschil tussen de risicovrije rente en het gemiddelde rendement op aandelen. Hierbij spelen de door de Commissie Parameters vastgestelde rendementen een belangrijke rol. Het rendement op aandelen is een parameter die voor langere tijd vast staat. De risicovrije rente daarentegen is een dagkoers. Als de rente tijdelijk hoog is ten opzichte van dit gemiddelde kan het voorkomen dat de grens wordt overschreden en de lopende pensioenuitkeringen moeten worden herrekend en als gevolg hiervan naar beneden moeten worden bijgesteld. Deze aanpassing heeft niets te maken met behaalde rendementen, het risico dat mensen bewust hebben genomen.

De regels rond de hoogte van dalende uitkering bestaan nog niet lang. We lopen nu in de praktijk voor het eerst tegen een onvoorzien effect van deze regel aan. Een effect dat ontstaat door het gebruiken van een vaste en een dagelijks wisselende parameter en heeft direct consequenties voor het pensioen van deelnemers.

Mijn devies is de regels niet tijdens de wedstrijd te veranderen. Zet in plaats daarvan de vastgestelde daling voor een deelnemer vast op het moment van pensioneren of bepaal een wettelijk minimum die niet afhankelijk is van een wisselende dagkoers. Nu wordt een deelnemer blootgesteld aan een modelrisico dat niet in de doorrekeningen bij de keuzebegeleiding aan de orde komt maar wel een groot effect op het pensioeninkomen van mensen kan hebben.

Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

drs. Lieke Werner-Huibers AAG

Actuaris AG en werkzaam bij Achmea als programma manager Pensioenakkoord.