Shorto laat daarbij geen kant onbeschreven: de rol van de Native Americans, de Hollanders, de Engelsen, alles komt aan bod in zijn feitelijke vertelling.
Maar naast een fantastische geschiedschrijver, is Shorto ook meester van de ‘Aha!’-weetjes. Je kent het wel, van die wetenswaardigheden die totaal nutteloos zijn, maar stiekem heel leuk om te verzamelen in je geheugenopslag. ‘Slimste-mens-weetjes’, zou je ze ook kunnen noemen (hoewel ik Maarten van Rossem daar ongetwijfeld tekort mee doe).
Een leuk voorbeeld van zo’n Aha!-weetje is de ontstaansgeschiedenis van de Mad Hatter. Die gekke hoedenmaker uit Alice in Wonderland (meesterlijk vertolkt door Johnny Depp trouwens), heeft zijn oorsprong in Manhattan. In de beginjaren van de Nederlandse kolonie op Manhattan, draaide de beverhandel op volle toeren. Beverhuiden werden gebruikt om vilten hoeden te maken, de hype van dat moment in Europa. Om de haren van de huid te verschroeien gebruikten hoedenmakers kwik. Deze chemische stof tastte hun geestelijke gezondheid aan wat er soms toe leidde dat de hoedenmaker helemaal doordraaide. Mad hatters dus.
Het zijn de kleine dingen die wél tellen.
Leuk zo’n Aha!-weetje, maar dit boek gaf mij ook een Aha-inzicht, namelijk de invloed van kleine dingen. Neem het graantekort van 1796 in Nieuw-Amsterdam. Vrouwen vervingen het brood bij de gehaktballen door koolsla. Een simpel gerecht waarbij kool fijngesneden werd en met boter gesmolten. Het huidige Amerikaanse woord coleslaw komt uit die tijd. Zo’n kleine gebeurtenis, minder meel die de haven binnenstroomde, heeft bijna 250 jaar later nog steeds zijn sporen achtergelaten.
Het zijn de kleine dingen die wél tellen. Laten we dat in een wereld van duizenden claims, miljoenenfraudes en miljarden mensen, toch niet vergeten. Dus neem eens die trein in plaats van het vliegtuig naar Parijs. Kook een dagje vegetarisch. Geef dat complimentje aan die collega die zo hard gewerkt heeft. Onderschat dat butterfly effect niet, want wie weet waar die vleugelslag ons over 250 jaar brengt!
Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.
