Is de actuariële functie differentieerbaar?

Blog •

Aanbieders van verzekeringen en pensioenregelingen onderkennen de grote maatschappelijke behoefte aan simpelere produkten en betere communicatie. Ook op dit blog is daar al een aantal keer terecht voor gepleit.

Is de actuariële functie differentieerbaar?

De onduidelijke kostenstructuur in beleggingsverzekeringen en de verontwaardiging over kortingen bij pensioenen hebben duidelijk gemaakt dat klanten vooraf meer duidelijkheid willen hebben.

Het werk voor actuarissen zal niet simpeler worden. Een produkt dat simpeler is voor de klant leidt immers niet noodzakelijkerwijs tot een versimpeling voor het risicomanagement. Het is voor mij een stuk makkelijker om naar de Verenigde Staten te reizen met het vliegtuig dan met een roeiboot, maar bij vervoer via het luchtruim komt aanzienlijk meer techniek kijken. Dat betekent niet dat ik de werking van de autopilot moet begrijpen, de motor ga controleren en al het personeel wil interviewen voor ik aan boord ga. Ik vertrouw erop dat andere mensen heel erg druk bezig zijn met de ingewikkelde details van het risicomanagement rondom zo’n vlucht zodat ik, simpele passagier, me er niet mee bezig hoef te houden.

Een product dat simpeler is voor de klant leidt immers niet noodzakelijkerwijs tot een versimpeling voor het risicomanagement.

Daarom ben ik geen voorstander van simpelere modellen om actuariële risico’s te beschrijven, hoewel ook dat soms bepleit wordt. Het inschatten van onzekerheid in sterftekansen en in rentes op de lange termijn is bijvoorbeeld een kerntaak voor levensverzekeraars. Het Solvency II standaardmodel reduceert dit tot een vermenigvuldiging met 0,8 (een handeling die voor leerlingen op de lagere school tot de kerncompetenties behoort) en de niet of nauwelijks gefundeerde aanname dat forward rentes voor de langste looptijden helemaal geen onzekerheid kennen.

Solvency II kent het begrip actuaris niet maar spreekt van een “actuariële functie”. Een functie kan een persoon zijn of een simpel rekenrecept. Laten we hopen, vooral in het belang van de klant, dat het toezicht de actuariële functie niet zal reduceren tot een functie in de tweede betekenis.

Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

prof. dr. ir. Michel Vellekoop

Hoogleraar, hoofd van de sectie Quantitative Economics (UvA) en Director of Research voor de ASMF Group.