Wie dan leeft, wie dan zorgt?

Blog •

Pensioen is uitgesteld loon, een afspraak tussen werkgever en werknemer. Het is aan werknemers en werkgevers geheel vrij om de hoogte van het te bereiken pensioen vast te stellen.

Wie dan leeft, wie dan zorgt?

Maar als er eenmaal een pensioenregeling is overeengekomen, dan vindt de overheid dat die met een hoge mate van zekerheid moet worden nagekomen. Het is maar zeer de vraag of dat in het belang is van de deelnemer.

Die zekerheid geldt voor toegezegd pensioen, maar niet voor indexatie of de besteding van betaalde premies. Ook is het geen zekerheid dat overeengekomen solidariteit in de toekomst ook voor jou wordt nagekomen. Zo is het mogelijk dat een belangrijk deel van de betaalde premies opgaan aan allerlei solidariteitselementen. In de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw, betaalden verpleegkundigen een hoog premiepercentage over hun salaris en bouwden zij slechts pensioen op over de pensioengrondslag. Met andere woorden: zij betaalden met een laag salaris veel geld voor een flinterdun pensioentje. Al die inmiddels onlangs gepensioneerde verpleegkundigen, die vaak ook enige jaren vanwege bijvoorbeeld moederschap uit het arbeidsproces waren, leverden relatief veel in. De betaalde premies rendeerden bovendien slechts per jaar gemiddeld ongeveer 1% over een periode van pakweg 40 jaar. En wij maar blijven volhouden dat het Nederlands pensioenstelsel het beste is in de wereld!

Met het nieuwe pensioenstelsel aanstaande, vindt de overheid dat zij niet alleen de risico’s, maar ook de mate van intergenerationele solidariteit mag limiteren. Daarmee torpedeert zij de in het verleden overeengekomen solidariteit. Zo mag de doorsneepremie niet meer en ook de rendementsverdeling moet leeftijdsafhankelijk. Als doekje voor het bloeden mag een compensatieregeling worden getroffen. Toch gaan eerdergenoemde verpleegkundigen, die ook al jaren geen indexatie hebben gekregen, voor de zoveelste keer fors inleveren op hun pensioen.

En wij maar blijven volhouden dat het Nederlands pensioenstelsel het beste is in de wereld!

De wetgever gaat in mijn ogen dus volledig voorbij aan de afspraken tussen werkgever en werknemers. Zo wordt het verboden om een zorggedachte centraal te stellen, ook voor pensioenregelingen voor gesloten gemeenschappen, zoals religieuze groeperingen. Zelfs met een dekkingsgraad van boven de 150%, nodig om die zorg te borgen, wordt het wettelijk onmogelijk gemaakt intergenerationele zorg te handhaven. Dit soort solidariteit is in mijn ogen een groot goed, dat we nodig hebben om diverse problemen op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan de financiering van ziektekosten of het oplossen van klimaatproblemen. Met andere woorden: zegt de overheid nu: wie dan leeft, wie dan zorgt?

Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

Laurens Roodbol AAG

Actuaris AG, ondernemer en bestuurder.