Toepassing en het effect van deze wet worden nog steeds onderschat en herkenning van wanneer deze wet een rol speelt, is essentieel voor adequate besluitvorming, goed risicomanagement en het bereiken van doelstellingen.
De wet van Goodhart zegt dat als je een doelstelling hebt geformuleerd en door middel van een prestatie-indicator wil toetsen of die doelstelling ook daadwerkelijk bereikt wordt, deze indicator eigenlijk zelf de doelstelling wordt. Vaak wordt hierdoor het beoogde resultaat juist niet bereikt. Of zoals Goodhart zelf zegt: “When a measure becomes a target, it ceases to be a good measure”.
Een simpel voorbeeld uit de eigen actuariële praktijk: om de doelstelling ‘professionaliteit en deskundigheid’ van actuarissen te handhaven, wordt dit gemeten met behulp van Permanente Educatie. Maar zodra de doelstelling van een individueel lid onverhoopt ‘voldoende PE-punten verzamelen’ wordt, is het de vraag of dit nog wel bijdraagt aan de beoogde doelstelling.
When a measure becomes a target, it ceases to be a good measure.
De oplossing in dit soort situaties is tweeledig. Allereerst vereist ‘goed risicomanagement’ dat jaarlijks getoetst wordt of de echte doelstelling wel bereikt kan worden, precies genoeg omschreven is, en zo nodig wordt aangepast. Ten tweede wordt een doelstelling zelden bereikt door daar slechts één indicator aan te koppelen. Meer, maar weer niet te veel, indicatoren beperken het risico aanzienlijk. Zo zien we gelukkig dat bij bijvoorbeeld de toetsing van een ‘passend beloningsbeleid’ naast kwantitatieve, ook kwalitatieve aspecten worden meegewogen.
Voor de enkeling die mocht denken dat het in het actuariële werkveld wel meevalt met Goodhart-effect-risico’s, een korte opsomming ter overpeinzing en zelfevaluatie.
1. De fixatie op dé dekkingsgraad, RTS en URM als gefaalde instrumenten voor het realiseren van een koopkrachtig pensioen. Ook in het nieuwe pensioenakkoord blijft de definitie van de doelstelling ‘bungelen’. Zolang die definitie niet in beton is gegoten, zijn alle meetinstrumenten als water naar de zee dragen.
2. Het in de coronacrisis enkel sturen op vaccinatiegraad, R-waarde of aantal ziekenhuisopnames dan wel besmettingen. De werkelijke doelstelling ‘als maatschappij uit de coronacrisis te komen’ wordt hier niet mee bereikt.
3. Het hanteren van de AG-Prognosetafel ter inschatting van corona-effecten op de levensverwachting. Bepaling van de levensverwachting hangt niet lineair of éénduidig af van de ontwikkeling van de sterftekans in een beperkte periode. Zo kan een tijdelijk hogere sterftekans juist een indicator blijken van een langere levensverwachting. We zullen ons sterfteonderzoek moeten uitbreiden naar sterfteoorzaken en daarin gaan samenwerken met organisaties als CBS, RIVM en de Overheid.
Mijn devies is in vrijwel alle gevallen: start met het (her)formuleren van een duidelijke doelstelling! Veel succes met Goodhart.
Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.
