Van data naar een duwtje

Blog •

De prijsbewegingen van bitcoin houden Nederland al een tijdje bezig. Ook de aandelenmarkten lieten de afgelopen weken een turbulent beeld zien. Hoe reageren beleggers, en dan in het bijzonder particuliere beleggers, hierop?

Van data naar een duwtje

Er zijn veel studies die aantonen dat particuliere beleggers structureel een lager rendement halen dan institutionele beleggers. Ze stappen vaak (te) laat in en op het moment van een forse koersdaling, stappen ze teleurgesteld weer uit. Dat gedrag is te sturen.

Wat mij drijft is mensen in staat te stellen betere financiële beslissingen te nemen en daarmee hun persoonlijke doelen dichterbij te brengen. Hoe kunnen we met een gerichte aanpak het verschil in resultaat tussen de particuliere en institutionele beleggers verkleinen? Daarbij spelen zowel harde gegevens als gedragsaspecten een rol. De samenhang tussen die twee komt bijvoorbeeld tot uiting in het thema van De Actuaris: Big Data (jaargang 25, nr. 3, januari 2018). Data verzamelen en analyseren kan namelijk tot nieuwe inzichten leiden. Kunnen we daarmee ook de beleggingsbeslissingen van individuen verbeteren?

Met de manier van formuleren kunnen we de boodschap framen.

Een beleggingsinstelling stelt het risicoprofiel van een belegger vast, maar kan ook meten hoe vaak een belegger naar zijn portefeuille kijkt en hoe hij handelt in volatiele, dalende of juist stijgende markten. Op basis van zulke inzichten kan het profiel worden aangescherpt. Zo weten we dat voor een individu verlies veel zwaarder weegt dan een vergelijkbare winst, en we kunnen sturen door te vertellen hoe ‘mensen zoals zijzelf’ handelen in vergelijkbare situaties. Met de manier van formuleren kunnen we de boodschap framen. Zo leidt de boodschap “U heeft deze week 1% minder verloren dan mensen in een vergelijkbare situatie”, tot ander gedrag en keuzes dan “uw koopkracht is met 3% gedaald”.

Met een duwtje in de goede richting (nudgen) is het gedrag van particuliere beleggers positief beïnvloeden. Data-analisten of actuarissen spelen daarbij wat mij betreft zowel een rol als het gaat om het geven van inzicht op basis van analyses als het geven van guidance over de manier waarop dat inzicht wordt ingezet. Vorige week kwam een Amerikaanse bank in het nieuws omdat een groep klanten niet in kon loggen op hun account, juist op het moment dat de beurzen naar beneden bewogen. Zien we dit als een technisch probleem of als een slimme nudge?

Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

drs. Martijn Vos RBA

Chief Operating Officer bij Ortec Finance.